Dijital Medyada Gazetecilik

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Süleyman İrvan moderatörlüğünde ''Dijital Gazetecilik'' hakkında konuğumuz Doç. Dr. Bilge Narin ve öğrenci arkadaşlarımız ile online söyleşi gerçekleştirdik.



''Dijital medya haberin üretimini ve dağıtım sürecini çok fazla değiştirdi.''

Doç. Dr. Bilge Narin:Veri görselleştirme ile birlikte farklı anlatı tipleriyle karşılaşıyoruz. Geçmişte basılı gazetede, televizyonda, radyoda görmediğimiz anlatı türleri ile karşı karşıyayız. Günümüzde ise kişiselleştirilmiş haberler görüyoruz. Bu kişiselleştirmeleri algoritmalar sayesinde görüyoruz. Algoritmalar geçmişte baktığımız ya da beğendiğimiz habere göre kişiselleştirilmiş haberler sunmakta.



Prof. Dr. Süleyman İrvan: Teziniz konusu olan ''Hipermetinsellik'' nedir?


Doç. Dr. Bilge Narin: Yeni medyanın 3 temel özelliği vardır. Bunlar; Multimedya, etkileşim ve hipermetinsellik. Sıradan metinlerde başlangıcı ve sonu belli, okuma yönü vardır. Ama hipermetin bunu bozar. Hipermetinin farklı olmasının nedeni içerisinde  linkler var. Dijital bir haber sitesinden haberi okuduğunuzda size ''daha önce bununla ilgili şöyle haber var''diyor. Tıkladığınız anda lineerden non-lineere geçiliyor. Bir anda okuduğunuz haberden çok farklı bir habere geçiş yapabiliyorsunuz. Bu durum hakkında  hem olumlu hemde olumsuz görüşler var.


''Bu artık gazetecilerin çalışma koşullarını değiştirecek bir şey.''


Prof. Dr. Süleyman İrvan: Amerika'da uzun bir süre kaldığın için ve Amerikan medyasını bildiğin için sana sormak istediğim bir soru var. Amerikan medyası ile Türk medyasını dijital üretim anlamında karşılaştırdığında ne gibi farklar görüyorsun?


Doç. Dr. Bilge Narin: Orada çok ciddi ekipler var ve özellikle ''veri görselleştirme'' dediğimiz şey için ciddi emek harcanıyor. Bu durum bizde hiç yok. Bizde bunları yapacak bir bütçe ve gazeteciye verilmiş bir süre maalesef yok. Ama yurt dışında profesyonel kurumlarda sadece veri görselleştirme ile ilgilenen ve uğraşan ekipler var.


Prof. Dr. Süleyman İrvan: ''Akademinin sektörü takip etmesi gerekirken, sektör akademinin gerisinde.''


Doç. Dr. Bilge Narin: Narrative Science'a göre 2030 yılında haberlerin %90'ı algoritmalar tarafından yazılacak. Bizlerin gazeteci yetiştirirken öğrencilere kod anlatma gibi bir şansımız yok. Gazeteciliğin robotik yaşamdan etkilenmeyeceğini düşünürdük. Kendi yazmış olduğum robot gazeteciliğini örnek olarak verirsem;  Örneğin yazdığım koda Meteoroloji Genel Müdürlüğü’ne git, verilerini kontrol et ve bana her 10 saniyede bir bilgi ver. Ankara’yı seçip tıkladığımda eğer hava güneşliyse ‘bugün hava güneşli, güneş koruyucularınızı sürmeyi unutmayın’ diye, eğer hava yağmurluysa ‘bugün hava yağmurlu, şemsiyelerinizi almayı unutmayın’ şeklinde ekrana yazılar geliyor.


''Bilgisayar bilimleri ile gazeteciliğin yakınlaştığı bir döneme giriyoruz''



Prof. Dr. Süleyman İrvan: Dijital gazetecilik alanına yönelmek isteyen öğrencilerimize ne gibi tavsiyelerin olur?


Doç. Dr. Bilge Narin: En önemlisi bir alana yönelip, o alanda en iyi olmak lazım. Konuyu sevip o konuda derinleşmek önemli. Her türlü konu olabilir fakat olay en iyisi olabilmek. Bu nedenle sadece bir alana yönelip o alanda en iyisi olmalısınız. Robot gazeteciliği alanı ile ilgilenen arkadaşlar R ve PYTHON programlarını önerebilirim. Kod bilgisi öğrenmek isteyenlere ise HTML, CSS ve JAVASCRİPT gibi basit kodları öğrenmeye başlayabilirler. Ayrıca Linux yaz kampına gitmelerini öneririm.



Bu değerli ve bilgilendirici söyleşiyi gerçekleştiren değerli hocamız Prof. Dr. Süleyman İrvan'a ve katılımlarından dolayı sevgili Doç. Dr. Bilge Narin'e teşekkür ederiz.